deinde, quod, si cui tarn est mens

deinde, quod,
si cui tarn est mens illiberalis, ut obiurgatione non
corrigatur, is etiam ad plagas ut pessima quaeque
mancipia durabitur : postremo, quod ne opus erit
quidem hac castigatione, si assiduus studiorum

15 exactor astiterit. Nunc fere negligentia paeda-
gogorum sic emendari videtur, ut pueri non facere,
quae recta sunt, cogantur sed cur non fecerint
puniantur. Denique cum parvulum verberibus
coegeris, quid iuveni facias, cui nee adhiberi potest

16 hie metus et maiora discenda sunt ? Adde, quod
multa vapulantibus dictu deformia et mox vere-
cundiae futura saepe dolore vel metu acciderunt,
qui pudor frangit animum et abiicit atque ipsius

17 lucis fugam et taedium dictat. lam si minor in
eligendis custodum vel praeceptorum moribus fuit
cura, pudet dicere, in quae probra nefandi homines
isto caedendi Jure abutantur, quam det aliis quoque
nonnunquam occasionem hie miserorum metus. Non
morabor in parte hac ; nimium est quod intelligitur.
Quare hoc dixisse satis est ; in aetatem infirmam et
iniuriae obnoxiam nemini debet nimium licere.

18 Nunc quibus instituendus sit artibus, qui sic forma-
bitur, ut fieri possit orator, et quae in quaque aetate
inchoanda, dicere ingrediar.